Przełomowe odkrycie:
Odżywianie Naturalne (ON)
jako podstawa zdrowia człowieka

Z pośród wszystkich osiągnięć i udogodnień końca XX wieku w krajach północy, stałe dostawy świeżych warzyw i owoców zaimplikowały na na powrót spontaniczne odtworzenie się prastarej społeczności odżywiającej się naturalnie, czyli tej ultra zdrowej populacji człowieka, która nie przetwarzała żywności za pomocą ognia.

Autor: Ziemowit Gólski

Odżywianie Naturalne (ON), czyli "dieta" oparta wyłącznie na produktach nieprzetworzonych, może stanowić klucz do rozwiązania wielu problemów zdrowotnych współczesnego świata. To odkrycie, choć powszechne w przyrodzie, wywołuje kontrowersje, ponieważ zmusza nas do fundamentalnego przemyślenia nie tylko naszych nawyków żywieniowych, ale także dominujących tradycji kulinarnych i zasad dietetyki.

Czym jest Odżywianie Naturalne?

ON to sposób odżywiania (jedyny w dzikiej przyrodzie) oparty na spożywaniu wyłącznie produktów surowych/ nieprzetworzonych. Do tej kategorii należą owoce, warzywa, orzechy, nasiona, jaja, a także miód. Istotą tej koncepcji jest zachowanie naturalnej mikrobioty obecnej w produktach spożywczych, co umożliwia współdziałanie mikroorganizmów z naszym organizmem (holobiont) w optymalny sposób. 

W przeciwieństwie do współczesnej diety, obfitującej w produkty wysoko przetworzone i pełne sztucznych dodatków, ON skupia się na maksymalnym zachowaniu wszystkich możliwych bioaktywnych wartości odżywczych oraz naturalnych właściwości produktów.

Podstawy naukowe odkrycia ON

• Rola mikrobioty jelitowej
  Badania mikrobioty jelitowej prowadzone w ramach Human Microbiome Project (Turnbaugh et al., 2007) wykazały jej kluczową rolę w regulacji procesów metabolicznych, odpornościowych oraz neurologicznych. Mikrobiota wpływa na:

  • trawienie i metabolizm (Backhed et al., 2004),

  • wydzielanie neurotransmiterów (Cryan & Dinan, 2012),

  • regulację nastroju i procesów poznawczych (Carabotti et al., 2015).

ON umożliwia utrzymanie i rozwój symbiotycznej relacji z mikroorganizmami, co przekłada się na poprawę zdrowia całego organizmu.

• Przetwarzanie żywności a mikrobiota
  Obróbka termiczna, dodawanie konserwantów i sztucznych substancji wyjaławia żywność, usuwając z niej korzystne bakterie oraz kluczowe składniki bioaktywne. W efekcie współczesna dieta dostarcza organizmowi głównie „pustych kalorii” (Monteiro et al., 2019), co prowadzi do zaburzeń metabolicznych, takich jak otyłość, cukrzyca czy stany zapalne (Willett et al., 2019).

• Ewolucyjny kontekst ON
  W procesie ewolucji, przed opanowaniem ognia, człowiek spożywał wyłącznie produkty naturalne, w ich pierwotnej formie (Wrangham, 2009). ON stanowi powrót do tych korzeni, przy jednoczesnym uwzględnieniu współczesnych możliwości i dostępności żywności.

3 Odkrycia Ziemowita Gólski: Trzy Fundamenty Odżywiania Naturalnego

1. Odżywianie Naturalne jest nadal możliwe
   Mimo globalnej dominacji przetworzonej żywności, produkty naturalne są dostępne, a ich spożywanie może w pełni zaspokoić potrzeby człowieka. ON stanowi fundament każdej diety opartej na zdrowych nawykach.

2. Symbioza mikrobioty jako warunek zdrowia
   Zdolność organizmu do regeneracji i zachowania zdrowia zależy od symbiozy z mikrobiotą. Ta relacja wymaga codziennego dostarczania surowych produktów, bogatych w naturalne mikroorganizmy i bioaktywną żywność.

3. Indywidualizacja diety
   Każdy organizm posiada inną kondycję, mikrobiotę i żyje w innym otoczeniu, dlatego ON pozwala na tworzenie spersonalizowanych planów żywieniowych opartych na indywidualnych potrzebach, takich jak wiek, styl życia czy aktywność fizyczna.

Korzyści z wdrożenia Odżywiania Naturalnego

• Optymalizacja zdrowia
  ON wspiera odporność, poprawia trawienie, zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych i zapewnia lepsze samopoczucie (Campbell & Campbell, 2005).

• Prostota i oszczędność
  Naturalne produkty są łatwe w przygotowaniu, tańsze, bardziej efektywne i ekologiczne niż żywność przetworzona (Popkin et al., 2020).

• Wpływ na środowisko
  Promowanie ON może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu przemysłowej produkcji żywności na klimat i środowisko (Springmann et al., 2018).

Wyzwania związane z wdrożeniem ON

• Oporność kulturowa
  Tradycje kulinarne i nawyki żywieniowe oraz świadomość medialna utrudniają akceptację tej koncepcji.

• Wymóg cierpliwości
  Proces adaptacji mikrobioty do nowej diety trwa co najmniej kilka miesięcy i wymaga systematyczności.

• Potrzeba edukacji
  "Blokada" ze strony własnej mikrobioty i brak podstawowej świadomości o zaletach ON stanowi barierę dla jej zrozumienia i popularyzacji.

Perspektywy przyszłości

ON ma potencjał stać się podstawą nowoczesnej dietetyki i medycyny prewencyjnej. Współczesne badania nad mikrobiotą oraz rosnąca świadomość ekologiczna mogą przyczynić się do rozwoju tej koncepcji jako alternatywy dla obecnych modeli żywieniowych.

Ziemowit Gólski w swoim odkryciu przypomina, że powrót do natury nie wymaga rewolucji – wystarczą małe, stopniowe zmiany, które mogą przynieść wielkie korzyści dla zdrowia, dobrostanu i planety.

Ogłoszenie Odkryć ON

Funkcjonalną częścią ogłoszenia jest uczynienie pierwszego kroku w celu zbliżenia się do praktycznych aspektów poprzez uświadomienie sobie przynajmniej podstawowych faktów odżywiania naturalnego (ankieta). Stąd ogłoszenie i jego dalsze udostępnianie ma większy priorytet jak samo analizowanie odkrycia, które na szeroką akceptację może wymagać dekad.

Zapraszam wszystkich czytających do wypełnienia ankiety w temacie Odkrycia ON (5 min.), abyśmy mogli przygotować raport końcowy... a strony kompetentne jak uczelnie oraz dietetycy do wykonania niewielkiego Zadania FSK zapoczątkowanego w ankiecie.

Poznań, 03. marzec 2025

autor odkrycia:
Ziemowit Gólski
(Vers.2)

przełożyła (z AI) z wersji autorskiej (vers.1):
mgr. Zuzanna Karpińska

Literatura cytowana

1. Backhed, F., Ding, H., Wang, T., et al. (2004). The gut microbiota as an environmental factor that regulates fat storage. Proceedings of the National Academy of Sciences, 101(44), 15718-15723.

2. Carabotti, M., Scirocco, A., Maselli, M. A., & Severi, C. (2015). The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems. Annals of Gastroenterology, 28(2), 203-209.

3. Campbell, T. C., & Campbell, T. M. (2005). The China Study: The Most Comprehensive Study of Nutrition Ever Conducted. BenBella Books.

4. Cryan, J. F., & Dinan, T. G. (2012). Mind-altering microorganisms: the impact of the gut microbiota on brain and behavior. Nature Reviews Neuroscience, 13(10), 701-712.

5. Monteiro, C. A., Cannon, G., Levy, R. B., et al. (2019). Ultra-processed foods: what they are and how to identify them. Public Health Nutrition, 22(5), 936-941.

6. Springmann, M., Clark, M., Mason-D'Croz, D., et al. (2018). Options for keeping the food system within environmental limits. Nature, 562(7728), 519-525.

7. Turnbaugh, P. J., Ley, R. E., Hamady, M., et al. (2007). The Human Microbiome Project. Nature, 449(7164), 804-810.

8. Willett, W., Rockstrom, J., Loken, B., et al. (2019). Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. The Lancet, 393(10170), 447-492.

9. Wrangham, R. (2009). Catching Fire: How Cooking Made Us Human. Basic Books.